Điều gì nghĩ đến đầu tiên khi bạn nghĩ về động đất? Đó chỉ đơn thuần là chuyện thường tình hay thiên nhiên không ưa loài người. Một trận động đất là gì? Tuy nhiên, ở đâu có động đất, ở đó cũng có mất mát và chết chóc. Tất cả các chi tiết chúng tôi có để giải thích sự xuất hiện tự nhiên này cho bạn được liệt kê ở đây.
Động đất là gì?
Động đất là một sự xáo trộn nhanh, mạnh hoặc yếu (theo độ Richter) của vỏ Trái đất. Được kích hoạt bởi sự chuyển động của các mảng thạch quyển hoặc các đứt gãy trên mặt đất và lan truyền trên một diện rộng.
Các trận động đất dữ dội nhất có thể kéo dài đến ba phút, trong khi hầu hết các trận động đất chỉ kéo dài vài giây.
Nguyên nhân gây ra động đất
- Lở đất hình thành các khoảng trống trong vỏ trái đất; các vụ phun trào núi lửa và các chuyển động trong lòng đất tích tụ năng lượng trong vùng tạo ra động đất; và các yếu tố khác.
- Động đất do sạt lở đất đá tự nhiên quy mô lớn, chiếm khoảng 3% tổng số trận động đất và thường chỉ làm rung chuyển một vùng nhỏ.
- 90% các trận động đất có nguồn gốc kiến tạo. Chúng được gây ra bởi hoạt động đứt gãy kiến tạo, đặc biệt là các đứt gãy ở rìa các mảng thạch quyển và các chuyển động kiến tạo trong các đới hút chìm. Chúng cũng liên quan đến hoạt động magma xâm nhập vào vỏ trái đất, phá vỡ trạng thái cân bằng áp suất đã có từ trước của đá xung quanh, gây ra ứng suất trong đá, khi bị vỡ sẽ gây ra động đất.
- Nguyên nhân ngoại sinh: chẳng hạn như động đất do tác động của thiên thạch.
- Cụ thể là thử nghiệm hạt nhân, các vụ nổ nhân tạo dưới lòng đất, ảnh hưởng của áp lực cột nước trong các hồ chứa nước, hồ thủy điện là một số nguyên nhân gây ra động đất do con người gây ra.
Các mức độ động đất
Thang độ Richter, hay M, là một tên gọi khác của các trận động đất. Hãy tưởng tượng về độ richter như sau
- Từ 1 đến 2: Không thể nhận ra
- Từ 2 đến 4: Có thể nhìn thấy nhưng thường không gây hại.
- Từ 4 đến 5: Mặt đất rung chuyển, có tiếng nổ, thiệt hại nhẹ.
- Từ 5 đến 6: Một số tòa nhà bị nứt và nhà cửa rung chuyển.
- Từ 6 đến 7: Thiệt hại nhẹ về nhà cửa.
- Từ 7 đến 8: Một trận động đất mạnh phá hủy phần lớn các tòa nhà thông thường, gây lún hoặc nứt mặt đất trên diện rộng.
- Từ 8 đến 9: Có nhà sập, hố sụt sâu 1m, sạt lở núi, biến đổi địa hình nghiêm trọng.
- Trên 9: Hầu như hiếm khi.
Vùng hoạt động địa chấn mạnh là vùng tập trung nhiều trận động đất có cường độ lớn hơn 7 độ richter, không xảy ra ở khắp mọi nơi.
Tác hại của động đất
Nếu đã biết động đất là gì? Thì không thể bỏ qua tác hại của nó.
- Động đất làm rung chuyển mặt đất, dẫn đến nứt, lật đổ các tòa nhà, lở đất và tuyết lở. Độ lớn, sự tách biệt khỏi tâm chấn, cũng như các đặc điểm địa chất và địa mạo tại khu vực bị ảnh hưởng đều góp phần vào mức độ nghiêm trọng của nó.
- Khi động đất làm gián đoạn đường dây dẫn khí và điện, hỏa hoạn thường xảy ra.
- Động đất dưới biển có thể dẫn đến lở đất hoặc dịch chuyển đáy biển, có thể dẫn đến sóng thần (sóng lớn lấn át các đại dương và sau đó đổ bộ vào đất liền). Ngay cả những ngọn núi lửa đã không hoạt động trong một thời gian rất dài đôi khi có thể hoạt động do động đất.
- Thế giới đã trải qua vô số trận động đất lớn gây thiệt hại nặng nề về người và của. Một trong những quốc gia thường xuyên xảy ra các trận động đất với nhiều quy mô và độ lớn khác nhau là Nhật Bản.
Những trận động đất lớn nhất trong lịch sử
4 trận động đất đã có ảnh hưởng lớn nhất đến lịch sử nhân loại về mức độ nghiêm trọng và phạm vi tàn phá, cũng như sự tàn phá của cơ sở hạ tầng kinh tế và vật chất.
Năm 1964, một trận động đất 9.2 độ richter đã xảy ra ở Mỹ.
Thành phố lớn nhất ở Alaska, Anchorage, gần như bị phá hủy hoàn toàn vào ngày 28 tháng 3 năm 1964, khi một trận động đất 9.2 độ Richter xảy ra ở phía tây nam thành phố. Trận động đất có độ sâu 124,8 km khiến 131 người thiệt mạng, 128 người thiệt mạng trong trận sóng thần sau đó.
Cùng với thiệt hại về người, nó còn dẫn đến thiệt hại về đường cao tốc và tài sản là 311 triệu USD. Mặc dù trận động đất này là trận động đất mạnh nhất từng được ghi nhận, nhưng nó không gây ra số người chết nhiều nhất trong lịch sử.
Tứ Xuyên, Trung Quốc, trận động đất năm 2008
Hơn 250.000 người thiệt mạng và 10 triệu người mất nhà cửa. Do trận động đất mạnh 7,9 độ Richter tấn công tỉnh Tứ Xuyên của Trung Quốc vào ngày 12 tháng 5 năm 2008. Hàng triệu tòa nhà và khu dân cư đã bị tàn phá bởi thảm kịch động đất, gây thiệt hại ước tính 86 tỷ USD. Sức tàn phá khủng khiếp của thảm họa này vẫn tiếp tục ám ảnh chúng ta đến bây giờ.
Thảm họa sóng thần và động đất ở Ấn Độ Dương năm 2004
Một trận động đất 9.2 độ richter ở Ấn Độ Dương vào ngày 26 tháng 11 năm 2004, gây ra một cơn sóng thần tấn công 14 quốc gia. Hơn 225.000 cá nhân đã mất mạng mặc dù nó chỉ kéo dài trong 10 giây.
Các quần thể ven biển ở Indonesia, Sri Lanka, Ấn Độ, Thái Lan và các quốc gia lân cận khác đã bị phá hủy bởi những con sóng cao tới 30 mét. Quốc gia chịu thiệt hại nặng nề nhất là Indonesia.
Vì sự tàn phá to lớn mà nó gây ra cho con người, thảm họa thiên nhiên này vẫn là một trong những thảm họa chết chóc nhất trong lịch sử hiện đại được ghi lại.
Trận động đất và sóng thần Tohoku năm 2011 ở Nhật Bản
Một trận động đất mạnh 9 độ Richter xảy ra vào ngày 11 tháng 3 năm 2011, ở Thái Bình Dương của Nhật Bản, dẫn đến sóng thần. Một phần đáng kể của bờ biển phía đông bắc của Nhật Bản đã bị tàn phá bởi những con sóng cao tới 40,5 mét, khiến hàng trăm nghìn người chết hoặc mất tích.
Vào ngày 5 tháng 3 năm 2017, thảm họa kép động đất và sóng thần này đã cướp đi sinh mạng của khoảng 20.000 người và khoảng 2.500 người vẫn đang mất tích, theo số liệu của Cơ quan Quản lý Thảm họa và Hỏa hoạn Nhật Bản. Ngoài ra, khoảng 6.000 người bị thương và hơn 127.000 ngôi nhà bị phá hủy hoàn toàn.
Người dân Nhật Bản năm nào cũng nhớ đến ngày xảy ra vụ tai nạn thương tâm này, bất chấp những đau thương, mất mát vô cùng. Trận động đất và sóng thần này được coi là những trận động đất có sức tàn phá nặng nề nhất.
Bạn đã đọc hết bài viết: Động đất là gì? Động đất được hình thành và tạo ra như thế nào? Hy vọng những kiến thức chúng tôi chia sẻ hữu ích với bạn.
